Deze circulaire regenton met plantenbak vangt water zonder regenpijp. TonTuin doet dat via het plantdeel, het water dat niet voor de plantjes nodig is zakt via een filter naar de waterberging onderin. Uiteraard kan je hem alsnog aan de hemelwaterafvoer zetten, dan is die ook sneller vol. Het is de meest circulaire regenton van Nederland door upcycle van restmateriaal. Blauw? Jazeker knetterblauw!, Dan valt ie tenminste op en wakkert zo het gesprek aan over hergebruik, waterbeheer en meer groen.
In de stad is vaak weinig plek. Kleine tuinen, slechts een balkon of helemaal niets behalve een stoep voor je deur. Wil je toch tuinieren en water opvangen? Dat kan met TonTuin. Met deze circulaire gecombineerde regenton en plantenbak gaan we de hoogte in.
Wat is een TonTuin?
Een tuintje op een ton, ideaal voor op je balkon, in je kleine tuin of bij je geveltuin. Overal in te passen op een oppervlakte van 60 bij 60 cm, vier stoeptegels is genoeg. Hij is even geliefd als gehaat vanwege de kleur. De waterton is namelijk ontzettend blauw! Wij houden ervan. Bij circulair werken bepaalt soms het aanbod de vorm en kleur. Soms zijn er ook andere versies op verzoek.
Deze ton is makkelijk verkrijgbaar, je kan hem kopen of zelf maken. Leren maken doe je tijdens een workshop die je boekt of bezoekt. Of helemaal zelf met onze werktekening.
Kopen? €135,00 via tijs@waterleider.nl
En dan dit nog…
Met de verkoop, de workshops en buurtacties samen, maakten we ruim 1.500 stuks en we zijn nog lang niet klaar! Elke ton bergt 200 liter regenwater en geeft ruimte aan 0,28m2 extra groen. Hiermee besparen we alles bij elkaar een enorme hoeveelheid drinkwater. Regenwater dat teveel is wordt bewaard en gebruikt in tijden van droogte. En fijn voor gemeentes en Waterschappen: het helpt wateroverlast voorkomen, houdt hemelwater uit het riool en het belangrijkste: het motiveert bewoners zelf aan de slag te gaan!
Bestellen met aansluiten doe je via >> Het Regent Tonnen
We wonnen een prijs voor deze innovatie >> Gouden Gieter
Maatwerk TonTuin
Mogelijkheden op aanvraag zoals:
> Andere kleuren (combi)
> Andere belettering
> Grotere oplages
> Gekoppeld met elkaar
> Gekoppeld andere buffer
Welke regenton kan ik plaatsen zonder regenpijp?
Nou de TonTuin dus. Het water valt in het plantdeel en gaat via de aarde die erin zit en een extra filterlaag van wol naar het waterreservoir. En je kan hem bijvullen met restwater uit je huishouden volgens methode Tussenwater.
Technische gegevens en prijzen
Downlaod hier het blad met technische gegevens en prijzen
Installeren en Onderhoud TonTuin
Je hebt een TonTuin gekocht of hij is door iemand voor je aangesloten. Dan is het handig om een aantal dingen te weten via de pagina Installeren en onderhoud. Of je nu zelf gaat installeren of onderhoud nodig is. Soms ongewenst door vandalisme bijvoorbeeld, vervelend, maar je lost het zelf weer op! Want een kapotte regenton laat je toch niet verpieteren? Meer water en groen, dat is wat we moeten doen! Hieronder een aantal richtlijnen.
Als je wilt weten hoe je een regenton op een regenpijp wilt aansluiten, kijk dan >> hier.
Onderhoud en reparatie
Kraan Wisselen
Je kunt elke kraan gebruiken die je maar wilt, zolang het een 3/4 inch aansluiting is. Check of er een rubber ring nog om de draad van de kraan zit. De kraan draai je handvast in het gat. Handvast betekent niet te strak zoals wanneer je kracht moet zetten of met een waterpomptang.
Substraat
Is je ton omgevallen en ben je het substraat kwijt? Doe er dan nieuwe in. Om het bodemleven goed te maken en houden gebruik je altijd organische compost. Zowel bij tuinaarde als lavagrid. Wil je je ton duurzaam houden, let dan op dat er geen turf in je aardemengsel zit. Je kunt je substraat verrijken met wolkorrels van Bio-Kultura. Op deze site vind je ook heel bruikbare tips!
Bemesten
Omdat je plantdeel geen contact met de aarde heeft is er geen natuurlijke verrijking. Bemest hem een keer per jaar, het beste vlak voor de lente, met compost. Gebruik liever geen chemische of dierlijke mest.
Verstopping
Van de kraan >> draai de kraan eruit en weer terug. Vaak zit er een blaadje of takjes achter het gat van de kraan.
Van de inlaat >> De inlaat/overstort is de grijze of zwarte tuut. Bij verstopping haal de vulautomaat even los om blaadjes en andere belemmeringen eruit te halen.
Schoonmaken
Aan de binnenkant, niet doen! Er ontstaat een natuurlijke balans van bacteriën in het water van de ton. Die maakt een drablaagje onderin, lager dan de kraan. De waterspiegel is altijd zuiver en dat komt uit de kraan.
De buitenkant kan je altijd schoonmaken met water en een mild schoonmaakmiddel.
Touw
Er zit een katoenen touw in de ton, die laat jonge planten met hun wortels water opzuigen bij droogte. Dat touw is na 2 jaar verteert. Dat is niet erg, het katoen geeft zo zelfs wat voeding af. Na die twee jaar zijn je plantjes ook goed aangeslagen en hebben ze dat rietje niet meer nodig omdat ze beter droge periodes overbruggen. De filtervlies en het substraat zorgen bovendien voor een langer vochthoudend vermogen.
Plantenbakjes
Bij vandalisme of andere oorzaak zoals een pittige storm kan de ton omvallen. Hij kan wel tegen een stootje, maar als dat stootje te hard is komt het waterreservoir los.
Reparatie werkt het beste als je de substraatlaag er tijdelijk uitschept.
De delen zijn aan elkaar geschroefd met rvs schroefjes. Die haal je los met een PZ1 of TX10 bitje. Kromme of kapotte vervang je natuurlijk. Het beste met een lengte van 30 of 25mm. Het vastschroeven is een lastig karweitje. De delen zijn best flexibel en hebben pas hun stevigheid na het schroeven. Laat iemand je helpen met vasthouden en zorg dat je tijd en geduld aan je zijde hebt…
Tip 1: Is je ton aangesloten op een regenpijp, zet dan een bolrooster in de dakgoot of een bladspuwer in de regenpijp.
Tip 2: vul hem bij met restwater >> meer info
Zelf installeren
Stap 1
Kies de plek waar je hem wilt hebben. Als je hem aan de regenpijp aansluit, hoeft ie er niet perse recht naast. Houdt er wel rekening mee dat de aftakking van de vulautomaat een horizontale buis is op circa 90cm hoogte en daardoor de doorloop daar belemmert.
Als je de ton te dicht bij een hoge muur zet en hij is zonder regenpijp, dan vult ie zich minder snel. Je kan ook kijken naar plekken waar al water afstroomt van een schuurtje, kippenhok of schaduwdoek. Je zorgt er dan voor dat het mooi in het plantenbakjes stroomt.
Stap 2
Zorg ervoor dat de ondergrond hard en draagkrachtig is, eenmaal gevuld weegt de TonTuin 200 kilo. Deze ondergrond moet natuurlijk ook waterpas zijn
Stap 3
Zet de meegeleverde voet met de open kant onder
Stap 4
Plaats de TonTuin op de voet. In het begin zal die wat wiebelen, maar eenmaal gevuld staat ie stabiel.
Stap 5
Check of de rubber O-ring nog om de draad van de kraan zit. De meegeleverde kraan draai je handvast in het gat. Handvast betekent niet te strak zoals wanneer je kracht moet zetten of met een waterpomptang.
Stap 6
Vul de onderste laag van de bloembak met 10-20 liter lavagrid of organische compost. Daarop doe je een mengsel van tuinaarde en compost of helemaal met lavagrid.
En dan… het leukste: plantjes erin! (of zaaien, krijg je sterkere planten van)
Oh ja
Er zit een filtervlies bij van geotextiel of wol, die is voor op de bodem van het plantdeel en onder de substraatlaag. Het touw gaat met het langste deel door het gat in de deksel, in de doek zit een uitsparing waar die doorheen kan.
Tip1: Pimp je ton
Tip 2: Gebruik de plantenlijst als inspiratie
Voordelen
* Er is geen regenpijp nodig! Het water dat in het tuintje valt, komt gefilterd in het onderste deel. Heb je een mooi voorraadje kostbaar regenwater. Heb je gelijk antwoord op de vraag: Kun je een regenton gebruiken zonder regenpijp?
* Via een lont staat het plantdeel in verbinding met het water, de plantjes in je TonTuin hoef je de eerste twee jaar geen water te geven, ze drinken zelf als ze dorst hebben. Daarna zijn ze volgroeid en kunnen ze langere droge periodes aan.
* Circulaire regenton: hij bestaat voor 75% uit hergebruikt materiaal. Upcycle!
* Het plantdeel heeft een samenstelling van lavagrid en organische compost. De plantjes doe je zelf. Plug and play.
Lijst TonTuin geschikte planten
Welke planten het best kunnen? Download de lijst samengesteld door NME Haarlem
Foto’s
Gebruikte materialen
We streven naar een ideale samenstelling van materialen voor de TonTuin. Maximaal ideaal Gebruikte materialen zou zijn zonder belasting voor het milieu. Dat lukt niet in een keer, maar in stappen komen we er wel! Dankzij samenwerking met o.a. TU/Delft en Bio-Kultura zullen we via onderzoek en experiment dichter bij het doel komen. De filtervlies van geotextiel is onlangs al vervangen voor woldeken. Idealiter vervalt categorie 3. Meer over onderzoek vind je >>hier.
Materiaal
Keuze in volgorde voorkeur:
1 circulair,
2 biobased,
3 duurzaam (bestendigheid en levensduur)
1
Buffervat: upcycle, herkomst Rotterdamse Haven
Kranen: hergebruikt (indien verkrijgbaar), herkomst Nederland
Plantdeel: upcycle, herkomst Rotterdamse Haven
2
Touw: vlas, herkomst Nederland
Waterhoudbaarheid: EM Microferm, herkomst Nederland
Voeding: organische compost, herkomst Nederland
Filtervlies Woldeken van Bio-Kultura
Aarde: potgrond ban Bio-Kultura, en proef met circulair materiaal als kersenpitten en wolkorrels loopt momenteel.
3
Overstort: druk PVC, herkomst Frankrijk
Schroeven: RVS, herkomst Nederland
Kranen en kraanhouder: PPC, herkomst China
Belettering: Vinyl, herkomst China
Achtergrond en TonTuin geschiedenis
Tijs van Ruth, 17 augustus 2023
Belangrijk om te weten is dat ik wel de kartrekker ben van de TonTuin, maar dat de blauwe ton mede door veel mensen tot het succes is geworden dat het nu is. In dit stukje achtergrond kom je meer te weten over het ontstaan en de betrokkenen.
Aanleiding
In 2019 lanceerde WaterLeider Natte Krat, een waterbergende plantenbak die naast de praktische functie vooral ook in te zetten was als praatstuk. Een ding dat laat zien dat regenwater naar planten moet en niet in het riool. De aandacht voor het project was enorm, maar de resultaten in aantal geplaatste kratten waren niet in verhouding tot de respons op social media en uitingen in landelijke pers. Te duur is vaak gehoord en de omvang zal ook parten hebben gespeeld. Plus het uitgesproken design van ontwerper Bas Sala dat niet bij iedereen in de smaak viel. Daarbij berust het gebruik van de naam Natte Krat bij de ontwerper, waardoor wijzigingen als een kleinere versie niet doorgevoerd konden worden onder dezelfde titel. Mijn vrouw adviseerde eerder al om het kleiner en simpeler te houden. Makkelijker te behappen in het maakproces en zal vanwege de omvang makkelijker te plaatsen zijn.
Ronald Tol
Kort na een item op RTL4 werd ik benaderd door toenmalig gebiedscommissielid van Charlois Ronald Tol (Leefbaar Rotterdam). Die een opdracht gaf om een natte krat versie te maken die de stenige wijken in zijn gebied zouden opfleuren en voor meer waterberging zouden zorgen. Zijn opdracht was om het betaalbaar te houden en hoe lager de prijs hoe meer er geplaatst konden worden. Hij zorgde voor een budget van 25.000 euro waardoor we flinke productie konden draaien en maar liefst 250 tonnen hebben gemaakt en inmiddels geplaatst. Zelf gaf hij aan dat de blauwe transportvaten wel een optie was om te verkennen, omdat ze vaak in volkstuinen zag als watervat. Dat is m ook geworden, want hij is makkelijk te krijgen in de Rotterdamse haven, circulair (upcycle) en betaalbaar.
Vlak voordat de eerste 10 tonnen feestelijk geplaatst zouden worden overleed Tol plotseling aan de gevolgen van een hartsilstand. Hij heeft de eerste modellen nog zien binnenkomen in de opslag bij Van Leeuwen recycling waar we in drie zeecontainers de voorraad mochten opslaan, maar het feestelijke moment is er voor hem nooit van gekomen.
Ideeën samengevoegd
Het geintje dat er met een katoenen lont water wordt opgezogen tot het plantdeel herhaal ik nog een keer. Wel bleek na onderzoek dat na 3 jaar het touw is weggerot. Precies genoeg tijd voor nieuwe planten om letterlijk te aarden en sterk genoeg te zijn bij langere droogte. Die plantenbak bovenop was het idee van teamlid Seimen. Ik zocht me een ongeluk naar circulaire bakken die je erin kon hangen. De leverancier vertelde dat hij de bovenkant loszaagt om er een kraan in te kunnen zetten en dan andersom terugplaatste. Nog ging er geen belletje bij me rinkelen, maar wel bij Seimen. Hij zei als je nu lager inzaagt en dat omdraait, heb je gelijk je plantenbak. Doorvoer tussen vlies en waterbak moet 40mm zijn vertelde eerder al Grad van Heck van Groendak. Toeval de doppen van het bondelvat hebben al die doorsnee, dus losdraaien is genoeg.
En dan die naam… TonTuin lag voor de hand, tuinton ook. En tegelijkertijd was er een project in Rotterdam Middelland waar ik bij betrokken was waarvoor Ruud Reutelingsperger de naam Ton Tuin bedacht omdat bewoners een geveltuin met ton kregen aangeboden als een twee-eenheid. Ik mocht hem inzetten voor de ton, zelfde woorden, maar dan aanelkaar. Dezelfde Ruud bedacht ook de kwinkslag meer blauw op straat… De sticker is ontworpen door Superduo, kunstzinnig en waterbewust ontwerpteam met Judith en Genevieve en wordt gedrukt door 2Stick die me leerde beletteren. En last but not least, de plantenlijst is samengesteld door NME Haarlem
Rick Timmer
Van 10 naar 1.000 in drie jaar dankzij enthousiaste kartrekkers
Het project liep bijna stuk. De tonnen voor Charlois stonden te verstoffen in de zeecontainers. Hetgeen dat Ronald Tol zou regelen met betrokken partijen werd niet door een ander opgepakt. De animo bij particulieren was nog laag en er werd wel heel vaak genoemd dat ie wel erg blauw was…. Ik heb een paar demo’s uitgedeeld en bedacht een opzet met een workshop. En op een dag belde Rick Timmer, iemand die Ronald goed kenden en graag het project wilde oppakken! In korte tijd zette hij alles in gang om de tonnen uit de delen in o.a. Slinge, Wielewaal en Pendrecht. Tegelijkertijd werden er eindelijk workshops geboekt. De eerste leverde weer publiciteit op en dat zorgde weer voor meer aanvragen. Eerst in Rotterdam, later ook in Haarlem dankzij teamlid Laura en sinds kort ook in Zwolle door partner op inhoud Jenifer van Amfibia. Grotere organisaties als Amsterdam Rainproof en wijkcomites of buurtinitiatieven zorgden voor een nog grotere productie tijdens workshops. Tijdens 1 sessie worden er 10 gemaakt. Die 10 worden weer meegenomen door cursisten die hem trots laten zien en vaak op straat zetten!
En naast de workshops nam door het vergroten van de bekendheid de vraag toe van particulieren. Die konden bediend worden door het in 2020 opgezette programma Het Regent Tonnen. En sinds vorig jaar is Opzoomer Mee klant die de TonTuinen afneemt als buurtton. Ook hierdoor steeg het aantal geplaatste tonnen. Op het moment van schrijven zitten we op 1.026 stuks die gemaakt zijn. Waarvan 2/6 gemaakt tijdens workshops, 3/6 afgenomen in grotere aantallen en 1/6 via 1-op-1 verkoop.
Toekomst
De vraag naar andere kleuren neemt ietsje toe, maar het grappige is dat mensen nu zo gewend zijn aan het blauw dat het een soort geuzending is geworden om juist een knalblauwe ton in je tuin of op de stoep te parkeren.
Wel kijken we naar andere mogelijkheden die uitgevoerd gaan worden in o.a. Delft, Leiden, Rotterdam en Utrecht. Zo maken we combinaties met andere waterbuffers. Worden er meerdere TonTuinen gekoppeld om gezamenlijk een groot volume te realiseren. En we gaan het dak op. De plek waar tegenwoordig vaker groen te vinden is, maar nog geen waterreservoir voor dat groen. En daarmee zijn we er wel als afsluiter. Blauw voor het groen, daar is het me allemaal om te doen.
Stappenplan TonTuin
We hebben een uitgebreid stappenplan, doordat die is gemaakt met meerdere partijen, moeten we er een vergoeding van 2,50 euro voor vragen. Bestel hem via het formulier van Het Regent Tonnen. Zodra je betaalt hebt, sturen we hem per mail als PDF. Daarna maak je zoveel TonTuinen als je wilt, ook met anderen!
Of gebruik deze instructie video TonTuin