Wie lost het waterdebacle op voor tiny housebewoners in het Zuiderpark?
door: Tijs van Ruth
Een groep tiny house-bewoners in het Zuiderpark maakte met de gemeente de afspraak om compleet off grid te wonen. Maar (botsende) regelgeving laat dat nu in de praktijk stuklopen, ziet Tijs van Ruth.
Een groep Rotterdamse tiny house-bewoners die ik al een tijdje bezoek, bevindt zich in een bijzondere situatie. De wil om compleet onafhankelijk van voorzieningen te gaan leven, ofwel off grid, is er. Zowel bij de mensen van deze woongroep De Kleine Burg als bij de overheden en instanties. Alle intenties en de medewerking zijn goed, maar toch loopt het spaak op regelgeving. Als een schip dat niet kan vertrekken omdat die vastzit aan zijn eigen uitgegooide anker. Laten we voorop stellen dat het niemands schuld is. Hooguit die van het kapitaal, of het systeem, of stapelbeleid. Maar voor de oplossing zou er toch minstens een iemand moeten zijn?
Waterdebacle
Ik kwam voor het eerst in aanraking met de bewoners omdat ze via een budget van Opzoomer Mee een wadi wilden aanleggen. Daar aangekomen werd ik al snel enthousiast van hun aanpak. Bewoners die zo in afstemming met elkaar én in harmonie met de ecologie wonen, werken en leven. Bewust zuinig, niet om de poen, maar om het doen. Zo is er een gezamenlijke batterij voor de energie in combinatie met een laag stroomverbruik. Groen, veel groen voor eetbare planten en voor de biodiversiteit. Een deelauto en fietsen. En verder inventieve en creatieve eigen bouwwerken. Mooi. Idyllisch en dan ook nog serieuze aandacht voor waterbeheer, daar ga ik natuurlijk op aan.
De grond waarop de woongroep hun tiny houses bouwt is gehuurd van de gemeente Rotterdam. Dit kon voor een lagere prijs omdat het een pilot is en de gemeente ook graag wil weten wat de mogelijkheden zijn van tiny houses in de praktijk. De Kleine Burg in het Zuiderpark is dus een soort gezamenlijk experiment.
Deze bewoners willen net als de rest spaarzaam en bewust omgaan met water. Ze hebben een paar buffers voor hemelwater, een kanaaltjessysteem om bij teveel aan water de voeten droog te houden, en uiteraard composttoiletten. En een riool, een tijdelijk riool. En daar wordt het ingewikkeld…
De bewoners hebben, in samenwerking met een bedrijf op hun gehuurde grond, een tijdelijke rioolvoorziening aangelegd voor water uit de toiletten. Door de composttoiletten gaat er geen ontlasting naar het riool. Alleen urine blijft over om af te voeren. Het water van de keuken, wasmachine en douche wordt hergebruikt en regenwater wordt ofwel benut voor huishoudelijk gebruik, of teruggegeven aan de bodem. Helemaal conform het overheidsbeleid waarbij zorg voor waterhuishouding en een gezonde bodem sturend zijn voor keuzes bij nieuwbouw.
De bewoners willen het liefst de urine zuiveren via een helofytenfilter, een bewezen techniek op natuurlijke basis. De gemeente heeft zelf nog meegewerkt aan een haalbaarheidsonderzoek en technische tekening om zo een zuiverende vijver op te zetten en het gat ervoor is alvast gegraven. Op één bewoner na worden er geen medicijnen gebruikt, dus je kan het zuivere urine noemen. Geschikt om zelf te filteren en daarna te lozen op oppervlaktewater of in de bodem. Maar nu blijkt dat dat niet kan, omdat de regelgeving van Waterschap Hollandse Delta het niet toelaat. Logisch, we moeten natuurlijk voorkomen dat we teruggaan naar een stelsel van een open riool.
Maar hier ontstaat het probleem, nu de gemeente Rotterdam door een toevoeging aan het huurcontract laat weten dat het tijdelijke riool weg moet voor 6 mei 2024, omdat vooraf afgesproken was dat alles off grid zou zijn. Als zelf zuiveren niet toegestaan is, dan kan die urine als enige nog opgeslagen worden. Dan zitten de bewoners in hun eigen zeik. Als we terug in de tijd gaan, kon het in kruiken bewaard worden voor de Tilburgse textielindustrie om de wol te bleken. Dat was nog eens circulair. Maar we leven in het nu, voorbereidend naar de toekomst. En dat resulteert hier dus in een patstelling wat betreft waterbeheer.
Met alle goede wil van de afzonderlijke betrokkenen gaat het toch mis: op regelgeving tussen gemeente, waterschap en bewoners. De wetgeving en afspraken tussen Waterschap Hollandse Delta en Gemeente Rotterdam zouden door beide partijen aangepast moeten worden, en dat duurt lang.
Ondertussen zit de woongroep binnenkort zonder rioolafvoer en zouden ze bijvoorbeeld een chemische sceptic tank moeten nemen. Dan kan offgrid en ecologisch dus niet samen. Dus, gezocht: iemand die de partijen op een lijn kan krijgen om de regelgeving aan te passen, en deze pilot te laten slagen!